Genforeningens Pris - H.P. Hanssens valg
Ingen anden person spillede så stor en rolle på sønderjydernes vej mod Genforeningen som H.P. Hanssen.
De hereniging van 1920
Foto: Martin Sylvest/Ritzau Scanpix, Museum Sønderjylland, Sønderborg Kommune, Lene Esthave
Na de Tweede Duits-Deense Oorlog in 1864 verloor Denemarken de drie hertogdommen Sleeswijk, Holstein en Lauenburg aan Pruisen (vanaf 1871 Duitsland) en Oostenrijk.
Zuid-Jutland, de oorspronkelijke naam van het hertogdom Sleeswijk, ging hiermee over naar Duitsland, en de Deens-Duitse grens kwam net ten zuiden van Kolding te lopen.
Een grote meerderheid van de bevolking van het noordelijke deel van Zuid-Jutland voelde zich echter Deens. Dat betekende dat de wens voor hereniging met in ieder geval delen van Zuid-Jutland wijdverspreid was in Denemarken in de tweede helft van de 19e eeuw. Pas met de Duitse nederlaag in de Eerste Wereldoorlog werd de hereniging een realistische politieke mogelijkheid.
H.P. Hansen, politiek leider van de Deensgezinden in Zuid-Jutland en parlementslid in Berlijn, maakte op 17 november 1918 bekend dat de Noord-Sleeswijkse partij Nordslesvigsk Vælgerforening een oplossing eist voor de Sleeswijkse grenskwestie in de vorm van een volksraadpleging, gericht op de hereniging van Zuid-Jutland met Denemarken. Dat deed hij op het balkon van Folkehjem in Aabenraa.
De grenskwestie werd inderdaad opgelost met een referendum. Dat gebeurde in 1920 na het houden van twee volksraadplegingen. De eerste vond plaats in wat zone 1 werd genoemd (Noord-Sleeswijk) en de tweede in zone 2 (tussen Sleeswijk en Flensburg). De kiezers in de twee zones moesten stemmen over of ze een deel van Denemarken of van Duitsland wilden zijn.
Tijdslijn
10 februari 1920
Referendum in zone 1 (Noord-Sleeswijk, tegenwoordig bekend onder de naam Zuid-Jutland). 75% stemt voor aansluiting bij Denemarken.
14 maart 1920
Referendum in zone 2 (Midden-Sleeswijk). 80% van de bevolking wil dat dit gebied een deel van Duitsland blijft.
Met de volksraadpleging in de twee zones werd de loop bepaald van de landsgrens tussen Denemarken en Duitsland.
5 mei 1920
Het Deense leger neemt zone 1 over en de dag erna wordt Viggo Rothe Haarløv aangewezen als civiel bestuurder van zone 1.
15 juni 1920
Zuid-Jutland wordt aan Denemarken overgedragen, maar de geallieerden behouden voorlopig de soevereiniteit over het gebied. Die wordt pas op 5 juli aan Denemarken toegewezen met terugwerkende kracht vanaf 15 juni.
9 juli 1920
Koning Christian X ondertekent de wet voor inlijving van de Zuid-Jutse landsdelen bij het koninkrijk; Zuid-Jutland is nu onderdeel van Denemarken.
10 juli 1920
Christian X en zijn zonen Knud en Frederik rijden symbolisch de oude grens over ten noorden van Christiansfeld. Vervolgens wordt de koninklijke familie ontvangen met een feestelijke kerkdienst in Haderslev en wordt een bezoek gebracht aan Folkehjem in Aabenraa.
11 juli 1920
Het centrale herenigingsfeest vindt plaats op Dybbøl Banke. Behalve de koninklijke familie doen tussen 50.000 en 100.000 mee aan deze viering.
12 juli 1920
Christian X wordt op het plein van Tønder ontvangen door de Duitsgezinde burgemeester van de stad. Dezelfde dag ontmoet de koning een groot aantal Deensgezinde burgers uit Flensburg in Kruså.
